|
De Mezzo Calpamos is, zoals de naam al doet vermoeden, een kleinere versie van de succesvolle Calpamos luidspreker. Met zijn 200 liter kast, een 15-inch midwoofer en grote bi-radiale hoorn met een zware 2-inch compressiedriver, heeft de Calpamos zijn weg gevonden naar vele audioliefhebbers. Omdat niet iedereen ruimte heeft voor een paar grote monitorluidsprekers, ontstond het idee om een compactere versie te ontwerpen met ongeveer de helft van het volume, een kleinere 12-inch midwoofer en een hoorn met een lichtgewicht 1-inch compressiedriver.
Calpamos (2017)
Voor de twee-weg Mezzo Calapmos had ik een twaalf inch woofer nodig met een behoorlijke gevoeligheid, een goede laag weergave, een vlak middengebied en een gezonde impedantie. Er zijn niet veel woofers die al die dingen tegelijkertijd kunnen doen, vaak zijn ze ofwel meer gericht op bas prestaties of gericht op goede midrange-kwaliteiten. Gelukkig had Faital Pro de perfecte oplossing in de vorm van de 12PR320.
Een goede combinatie van compressiedriver en hoorn kostte wat meer moeite om te vinden. Ik heb alles combinaties geprobeerd van circa vijf verschillende compressiedrivers en tien verschillende hoorns. Van deze combinaties was een aantal die veelbelovend waren met een vlak frequentierespons op en naast de as. Bijna alle hoorns waarmee ik heb geëxperimenteerd, hadden een nominale horizontale spreiding van 90 graden, ik vind dit belangrijk bij het gebruik van hoorns in een thuisomgeving omdat het een mooie brede sweet spot op de luisterpositie biedt. Hoorns met een smallere spreiding stralen uiteraard minder breed en beperken daardoor de sweet-spot. Omdat ik wilde dat de hoorn bovenop de baskast zou worden geplaatst (om de luidspreker er kleiner uit te laten zien), was de uiteindelijke vorm ook belangrijk. De voor de hand liggende kanshebber voor de hoorn zou de P-Audio PH-3220 zijn geweest, aangezien dit in feite de 1-inch versie is van de 2-inch PH-2380 die in de originele Calpamos werd gebruikt. Maar deze vond ik niet zo mooi er uit zien, dus koos ik voor de vierkante P-Audio PH-230 die even goed klonk. Onderstaande foto toont de PH-230 die rechtstreeks aan de wooferkast is vastgeschroefd. In de uiteindelijke versie heb ik de hoorn iets naar voren verplaatst, waardoor een betere fase-integratie met de woofer is ontstaan met als resultaat een toegenomen diepte in het beeld.
De wooferkast van de Mezzo Calpamos is identiek aan die van de Nova Andromeda. De kasten zijn gebouwd van 18 mm / 13-laags baltisch berkenmultiplex, dit stijver is en veel prettiger om mee te werken dan MDF. Ja, MDF kost slechts een kwart van de prijs van hoogwaardig berkenmultiplex, maar met MDF krijg je waarvoor je betaalt: een goedkoop materiaal dat goedkoop klinkt en vreselijke hoeveelheden stinkend stof veroorzaakt bij de verwerking.
Om een paar wooferkasten te bouwen heb je ongeveer twee platen van 1250 x 2500 x 18 mm berkenmultiplex nodig. Eén plaat weegt ongeveer 40 kg, dus zou ik aanraden om met z'n tweeën naar de bouwmarkt te gaan. Intern is de kast flink verstevigd, de baffle is dubbel dik uitgevoerd en de voetplaat is samengesteld uit drie lagen. Samen resulteert dit in een relatief "dode" behuizing. De totale kastafmetingen en de interne onderverdelingen die door de matrix worden gecreëerd, zijn zo gedimensioneerd dat ze geen veelvouden van elkaar zijn. Op deze manier worden eventuele storende paneelresonanties tot een minimum beperkt. Omdat elke luidsprekerkast een vorm van resonantie heeft, is het beter om een paar kleine resonanties te hebben dan slechts een of twee die veel hoger in omvang zijn. Met een totaal gewicht van rond de 50 kg per luidspreker zit er voldoende massa achter deze woofers.
De opengewerkte modellen (door Marcus den Boer) geven u een goed idee van hoe de basbehuizing is geconstrueerd. Raadpleeg de 2D CAD-tekening in de CAD-bibliotheek voor meer details. Ik koos ervoor om de panelen met elkaar te verlijmen met standaard witte PVA houtlijm.
Nadat alles droog en geschuurd is zijn de behuizingen bedekt met een laag echt hout walnootfineer, ook aangebracht met normale PVA houtlijm. De plint aan de onderkant is zwart geverfd om een eenheid te vormen met de drivers en de poorten. De hele kast, inclusief de zwarte plint, kreeg drie dunne lagen kleurloze, matte vernis. De eerste laag wordt weer bijna volledig weggeschuurd en is eigenlijk alleen maar om het fineer te primen. Nadat de tweede laag is aangebracht en tijd heeft gehad om te drogen, wordt deze glad geschuurd met fijn schuurpapier korrel 600. Tenslotte geeft een derde laag de kasten hun mooie gladde oppervlak.
Elke wooferkast is voorzien van twee grote poorten met een interne diameter van 100 mm uitlopend naar 180 mm doorsnede aan de buitenkant. De twee poorten zijn gespiegeld gepositioneerd in elk zijpaneel, net onder de woofer. Elke poort bestaat uit een Intertechnik JetSet-100AT buiten flens en een Intertechnik JetSet-100WR 90-graden bocht en wordt geleverd als onderdeel van de kit samen met de juiste afdichtingstape en bijpassende zwarte schroeven. Wanneer de twee delen van de pport met elkaar worden verlijmd, vormen ze precies de juiste lengte voor een poortafstemfrequentie van net onder de 40 Hz. Het eindresultaat van de interactie tussen kast, poorten, woofer en filter zorgt voor een -3dB punt van 36Hz.
Om een luchtdichte afdichting te creëren, wordt afdichtingsband aangebracht op de achterkant van het chassis van de woofer en de achterkant van de poortflenzen. De aansluitterminals, schroeven en interne bedrading worden ook meegeleverd met de luidspreker zelfbouwkit. Om de kosten van het geheel nog op een acceptabel nivo te houden en om ruimte te geven om e.e.a. naar persoonlijke smaak af te stemmen, wordt de kit geleverd met standaard vergulde bindingsposten (die direct in het hout kunnen worden gemonteerd) en met Van Damme Blues Series Studio Grade luidspreker kabel. Beide zijn neutraal klinkende en zeer kosteneffectieve oplossingen. Ik had helemaal "nerdy" kunnen worden en de kit (bijvoorbeeld) kunnen leveren met WBT NextGen of Furutech bindingposts, bijpassende terminal platen en enkele meters Furutech Alpha S-14-luidsprekerkabel, maar dat zou een aanzienlijke extra kostenpost tot gevolg hebben gehad. Bij het werken met een beperkt budget moet je bepaalde keuzes maken. Vraag gerust naar andere connectoren en bekabeling als je dat wilt, maar houd er rekening mee dat deze luidsprekers zijn ontwikkeld met de standaard aansluitingen en de Van Damme UP-OFC-kabel, dus de synergie is al top.
Ik gebruik meerdere softwarepakketten voor het doen van alle elektrische en akoestische metingen die nodig zijn bij het ontwikkelen, bouwen en testen van luidsprekers. Voor de simulaties tijdens de ontwerpfase en voor de leuke plaatjes op mijn website gebruik ik graag het zeer veelzijdige programma VituixCAD omdat het heldere en gemakkelijk leesbare grafieken genereert.
De woofer laagdoorlaat filter bestaat uit een tweede-orde netwerk. Er is veel zorg besteed aan het vinden van een combinatie van componenten die de uiterst belangrijke coherentie waarborgd én het volledige potentieel van de Faital Pro woofer laat horen. De Mundorf VSCU spoel met 9AWG / 7mm2 koperfolie, papier en hars combineert het rijke en ruimtelijke timbre van koperfolie en papier met de definitie van een extreem lage interne weerstand. De laagdoorlaat condensatoren zijn Mundorf EVO Silver Gold Oil types die bekend staan om hun verfijnde detaillering en hun luchtige en open presentatie. Het zijn niet mijn favoriete condensatoren voor gebruik met tweeters, maar parallel aan (grote) woofers met papieren conus geven ze dergelijke drivers de precisie die eerder wordt geassocieerd met woofers met een harde conus. Het laat maar weer eens zien dat het om de juiste combinatie en implementatie gaat. Om de laagdoorlaat correct te laten functioneren is er parallel aan de woofer ook een impedantie correctienetwerk geplaatst dat de tweede impedantiepiek boven de poortafstemfrequentie vlak trekt.
Woofer respons zonder filter (gele gestippelde curve) en met filter (bruine curve). De tweeter hoogdoorlaat filter bestaat uit condensator C2 en spoel L1. Om diepte en detail te combineren met rijke harmonischen en een realistische toon, koos ik voor een Mundorf Supreme Classic Silver Gold Oil condensator in combinatie met een Jantzen Audio Wax Coil spoel. Deze combinatie maximaliseert het potentieel van deze compressiedriver. Ik zou hem niet gebruiken in combinatie met sommige titanium compressiedrivers, maar met polymeerdrivers vormen de helderheid en de fijn detail van de Supreme Classic Silver Gold Oil een perfecte aanvulling op het rustige karakter van de Ketone Polymer driver. De ongefilterde respons van de tweeter moet enigszins aangepast worden vanwege een kleine maar merkbare bult in het uitgangsniveau tussen 2kHz en 4.5 kHz. Dit wordt gecorrigeerd door L2, C3+C4 en R6. De piek in het uitgangsniveau net boven 18 kHz is alleen meetbaar als de microfoon precies op de as staat. Aangezien de beste luisterpositie ongeveer 5 tot 10 graden buiten de as ligt, is de piek onhoorbaar omdat deze verdwijnt wanneer deze buiten de as wordt gemeten.
Tweeter respons zonder filter (gele gestippelde curve) en met filter (groene curve). Hoogwaardige filtercomponenten zijn fysiek een stuk groter en zwaarder dan standaard onderdelen, het eindproduct bestaat uit één 165 x 240 mm filterplaat per luidspreker. De filters worden buiten de kasten gemonteerd om trillingen te minimaliseren en ze uit de buurt van de woofer magneet te houden. Het is mogelijk om de crossovers in de wooferkasten te persen, maar er is maar een paar millimeter ruimte om te manoeuvreren. Wanneer je alle bedrading aan de crossovers hebt bevestigd, kan het een beetje lastig worden om de filters in de kasten te monteren. Een elegantere oplossing is om de crossovers simpelweg aan de buitenzijde van het achterpaneel van de wooferkasten te monteren. Je ziet ze niet vanaf de luisterpositie en het maakt het aansluiten van alles een stuk eenvoudiger.
Een gematchde paar Mezzo Calpamos filters (een eerdere versie zonder spoel L1, weerstand R9 en de Duelund-bypass).
Voor optimale fase moet de hoorn / tweeter combinatie vanaf de voorzijde van de baffle circa 35 mm naar voren worden geplaatst. Dit geeft het meest ruimtelijk beeld! De exacte afstand hangt samen met de luisterhoogte, bij een hoge luister positie zal de hoorn iets verder naar achteren moeten worden geplaatst. Onderuit gezakt zal de hoorn verder naar voren moeten staan. Een beetje experimenteren voor het beste resultaat kan geen kwaad :-)
Totale frequentie respons van de Mezzo Calpamos gemeten op de hoorn as. Zeer neutrale afstemming binnen +/-1dB over het hele bereik. Gevoeligheid 91 dB / 2,83 volt; Grafiekbereik 20Hz - 20.000Hz; Verticale schaal 50dB tot 100dB met onderverdelingen van 1dB.
De individuele en gecombineerde akoestische frequentie metingen van de drivers met het filter. De bruine curve toont de gecombineerde output van de Faital Pro 12PR320 woofer en de poorten. De groene curve toont de gecombineerde output van de Faital Pro HF108R compressiedriver met de P-Audio PH-230 hoorn. Akoestisch overnamepunt ongeveer 1450Hz. Frequentiebereik 20Hz tot 20kHz; Verticale schaal 50dB tot 100dB met onderverdelingen van 1dB.
Impedantie metingen van de Mezzo Calpamos. De nominale impedantie van 8 ohm en rustige elektrische fase tonen een makkelijke last voor de meeste versterkers. De minimale impedantie is 5 ohm bij 40 Hz. Plot frequentiebereik 20Hz tot 20.000Hz; Verticale schaal van nul tot 40 ohm met onderverdelingen van 1 ohm.
Als optionele extra kan de Mezzo Calpamos zelfbouw luidspreker kit worden geleverd met een impedantie correctienetwerk (vraag ernaar bij het bestellen). Dit netwerk creëert een bijna vlakke impedantie van 10 ohm over het hele bereik vanaf circa 250 Hz. Sommige liefhebbers van buizenversterkers geven hier misschien de voorkeur aan, hoewel ik tot nu toe geen problemen ben tegengekomen bij gebruik zonder dit netwerk. Plot frequentiebereik 20Hz tot 20.000Hz; Verticale schaal van nul tot 40 ohm met onderverdelingen van 1 ohm.
Ik zou net zo goed kunnen schrijven over de indrukken van de Nova Andromda, aangezien de Mezzo Calpamos een vergelijkbare signatuur heeft. Het geeft muziek weer op een zeer pure en coherente manier, waardoor je urenlang heel diep in de opname kunt horen. De neutrale en rijke presentatie geeft veel inzicht in de muziek en straalt tegelijkertijd veel rust uit. De Mezzo Calpamos heeft een prettige combinatie van dynamiek, openheid en warmte. Het gebruik van filter componenten van zeer hoge kwaliteit resulteert in massa's informatie die op een zeer natuurlijke manier wordt gepresenteerd, niets wordt overdreven en tegelijkertijd wordt er niets verhuld. Het laag is goed gedefinieerd, is nooit dik of traag, gaat diep en heeft gewicht. Als ik op zoek zou gaan naar verschillen tussen de Nova Andromeda en de Mezzo Calpamos, dan zou ik zeggen dat de Mezzo Calpamos extra punten scoort met zijn explosieve dynamiek en dat de Nova Andromeda iets meer helderheid heeft bovenin.
"Ik wil je een update geven over de Mezzo Calpamos. Ik denk dat het ongeveer 3 maanden van dagelijks gebruik heeft geduurd voordat de Mezzo Calpamos helemaal open trok. Maar nu dat zo is, klinkt het echt mooi, indrukwekkend en levensechter dan alles wat ik tot nu toe heb gehoord. De speakers klinken zo goed. Dus 'Petje af!' =) Je filter 'kooktechnieken' zijn gewoon ongelooflijk. Zoals ABBA: bedankt voor de muziek! =)" - Jukka, Helsinki, Finland
Toestemming tot het gebruik van de getoonde content of delen daarvan op publiekelijk toegankelijke plaatsen dient schriftelijk aan ons te worden verzocht. Alle ontwerpen zijn vrij voor privé gebruik, commercieel gebruik is ten strengste verboden. Copyright © Humble Homemade Hifi
Last updated 20.2.2024 |
Humble Homemade Hifi
